Ur. 7 czerwca 1946 roku w Tarnowskich Górach, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego (1968), pracownik naukowy tej uczelni (1968-2016). W 1973 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych, w 1983 roku stopień doktora habilitowanego, zaś w 1995 roku tytuł profesora nauk humanistycznych. Autor licznych monografii, artykułów i tekstów popularyzatorskich, skupiających się wokół zagadnień poprawności językowej i stylistycznej, zróżnicowania współczesnej polszczyzny oraz przemian leksykonu dzisiejszego języka polskiego, np.:

• Syntetyczne konstrukcje leksykalne w języku polskim (1976)
• Kultura języka w teorii i praktyce (1983)
• Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie (1993)
• Nie taki język straszny. O polszczyźnie do uczniów (1996)
• Rozmyślajcie nad mową! (2002)
• Słowo jest w człowieku (2007)
• Słownik polsko@polski z Miodkiem. Rozmowy profesora Jana Miodka o języku polskim z telewidzami z kraju i ze świata (2010)
• Słownik polsko@polski z Miodkiem drugi tom cyklu Rozmowy profesora Jana Miodka o języku polskim z telewidzami z kraju i ze świata (2013).

Jest niestrudzonym popularyzatorem wiedzy o języku polskim w mediach. Od 1968 roku prowadzi we wrocławskim dzienniku „Słowo Polskie” rubrykę Rzecz o języku, w latach 1987-2007 prowadził program Ojczyzna polszczyzna w Telewizji Polskiej. Od 1995 roku jest gospodarzem cyklicznej audycji Profesor Miodek odpowiada, emitowanej na żywo z wrocławskiego oddziału TVP. Od 2009 roku prowadzi na antenie TVP Polonia program Słownik polsko@polski. Jest laureatem licznych nagród i odznaczeń.